فرصت طلبی های آزار دهنده

06 دی 1396 | بازدید: 2210

فرصت طلبی های آزار دهنده

نوشته شده توسط رضا رخشان

abbas.fard

توی نوجوانی یکی از فیلم‌های مورد علاقه‌ام، فیلم خانواده پوآسونار بود با بازی درخشان روژه انن، که به‌نظرم یکی از شاهکارهای سینمایی بود. مضمون اصلی فیلم در مورد مشکلات معیشتی مردم فرانسه در جنگ جهانی دوم بود که در دوران جنگ عده‌ای از همین فرانسوی‌ها، مانند خانواده پوآسونار، فرصت‌طلبانه و با احتکار مواد غذایی مردم، صاحب ثروت زیادی شدند. یک روز برای دیدار با مارشال پتن، سبد تخم مرغ می‌بردند همکاری نزدیکی با نازی‌ها می‌کردند؛ اما روزی دیگر، زمانی‌که ورق برگشت یا به‌قول عوام پای چراغ تاریک شد، انقلابی و مبارز دوآتشه برعلیه نازی‌ها شدند. حکایت خیلی از افراد دور و برمان، امروز این‌گونه است. به‌قول معروف هم از توبره می‌خورند هم از آخور. مثلاً در همین هفت‌تپه، عده‌ای از همین کارگران و پرسنل شرکت، تا دیروز یاروغار قائم‌مقام شرکت بودند. به‌طوری‌که خط و خطوط فکری بهش می‌دادند که چطور کارگران را در مشت بگیرد و تحت کنترل داشته باشد. رفاقت‌های آنچنانی و مهمانی‌های صمیمانه از نمونه‌های این نزدیکی بود. اما امروز که ورق برگشته است این فرصت‌طلبان آنچنان رادیکال و ضدافشار شده‌اند که بیا و ببین. هر کسی نداد فکر می‌کند که راست می‌گویند. شعارهای رادیکال و تندوتیز می‌دهند و کسی نمی‌تواند مهارشان کند. با چرخش روزگار، دوباره از سر کول هم بالا می روند. دوباره نزد کارگر چند تا شعار تند برعلیه کارفرما می‌دهند تا با جلب اعتماد کارگران نگونبخت و در ظاهر به‌عنوان نماینده کارگر، اما به‌واقع برای نزدیکی با مدیریت جدید به‌جهت رسیدن به‌منافع شخصی، این بازی‌های خنک و بی‌مزه انجام می‌گیرد. به‌طوری‌که حال آدم ازین بی‌پرنسیبی و بی‌اخلاقی بهم می‌خورد. متأسفانه حتا این بی‌اخلاقی‌ها و بی‌پرنسیپی‌های حال‌بهم‌زن، در سطح جامعه هم فراوان است. درست است که این ناهنجاری‌های شخصیتی محصول مناسبات سرمایه‌داریست. این مناسبات ظالمانه و غیرانسانی بوده است که موجب می‌شود که انسان‌ها به‌جهت کاستن از دشواری‌های زندگی‌شان این‌چنین تن به‌حقارت بدهند. خب این استدلال درستیست. اما در شرایط برابر، چرا یکی تن به این فرومایگی می‌دهد و دیگری نه؟ قطعاً زمینه‌های شخصیتی دراین جور ضداخلاقیات مؤثر است. یادم میاد سال 87 و در مجمع عمومی سندیکا، من‌که عضو جدید و از بخش کشاورزی بودم برخی به‌گمان این‌که گویا بخوربخوری در پیش دارند بسیار فعال و اکتیو بودند از حضور من ناراحت بودند. به‌طوری‌که یکی از کسانی‌که کاندید شده بود بیش از صد رأی مرا در صندوقی که مسئول شمارش آن بود خراب کرده بود تا خودش به‌عضویت هیئت مدیره انتخاب شود هرچند اون فرد انتخاب نشد، اما زمانی‌که بگیروببند آغاز شد و زمان تاوان دادن از راه رسید واقعا نمی‌دانم طرف کجا رفت، دیگر نه حرفی از او شنیدم و نه خبری. ازین جور مثال‌ها در اطراف ما و در کشور ایران فراوان است. در زمینه فرصت‌طلبی و بی‌اخلاقی، در ادبیات فارسی ماشالله چقدر واژه رنگارنگ و زیاد داریم. از خایه مال، بادمجان دور قاپ‌چینان تا مگسان دور شیرینی و غیره. بعد از خصوصی‌سازی نیشکر هفت‌تپه، گویی اخلاقیات هم به‌عاریت رفت. آدم فروشی، جاسوسی کارگر بر ضد کارگر و به‌نفع کارفرما، از نمونه‌های این سقوط بود. کافی بود کارگری در حین کار، دچار اشتباهی شود. بلافاصله با استفاده از فضای مجازی، عکس و فیلم آن کارگر نگونبخت را برای کارفرما ارسال می‌کردند. چقدر آن بیچاره را اذیت می‌کردند. این وضعیتیست که متأسفانه در اطراف ما به‌کرات و مرات تکرار می‌شود. به‌نظر من زندگی ارزش این بازی‌های حقارت‌آمیز را ندارد. مردن، هزاران برابر بهتر ازین سمندربازی‌هاست.

با آرزوی چیرگی اخلاق و انسانیت در زندگی انسان‌ها

رضارخشان

2/10/1396

یادداشت‌ها

خاطرات یک دوست ـ قسمت چهل‌ودوم

چند پاراگرافِ آخر از قسمت چهل و یکم

درزمان نسبتا طولانی که در این بند بودم چند بار رسولی سر بازجویی که گویا ریاست بر زندانیان و نظارت بر امور و کنش هایشان را به او سپرده بودند به بازدید از بندها آمد. همه را در راهرو به صف می کردند و او در برابر برخی می ایستاد و لوقوضی می گفت و تحدیدی می کرد. فضای آن روزها بشدت متاثر از کشتارها بود و عموما کسی با او بنرمی برخورد نمی نداشت.

ادامه مطلب...

خاطرات یک دوست ـ قسمت چهل و یکم

چند پاراگرافِ آخر از قسمت چهلم

نزدیک به چهار سال آشنایی و دوستی های مان بعنوان هم زندانی از عشرت آباد تا بندهای چهار و پنج و شش زندان شماره یک قصر، گستره متنوعی از تجارب را با هم داشتیم. بدون آنکه اختلافات مان در درک و چند و چون مبارزات را در یک کلاسور مشترک ریخته باشیم، اما همواره حسی مثبت و دوستانه را بین مان برقرار کرده بودیم.

ادامه مطلب...

خاطرات یک دوست ـ قسمت چهلم

چند پاراگرافِ آخر از قسمت سی‌ونهم

زندان شماره یک قصر سال های 53-54 را در دو مسیر موازی می توانم تصویر کنم؛ یکی تلاشی که می کوشید بهر صورتی شده یک گذشته «شکسته-بسته»از تشکیلات درون زندان را«احیا» کرده و بازسازی کند. بدون آنکه به لحاظ فکری بار تازه ای داشته باشد یا به مسائل تازه طرح شده در جنبش پاسخی روشن و کارآمد بدهد. این بیشتر بیک فرمالیسم «تشکیلاتی»می مانست تا یک جریان با درون مایه ای از اندیشه، نقد، و خلاصه درس گرفتن از ضعف و قوت های جریانات طی شده. همه ی آنهایی که به نوعی هویت طلبی تشکیلاتی مبتلا شده بودند و انقلاب را نه فرآیندی استعلایی نمی دیدند بلکه؛ مسیری تعریف شده یکبار برای همیشه می پنداشتند.

ادامه مطلب...

خاطرات یک دوست ـ قسمت سی ونهم

چند پاراگرافِ آخر از قسمت سی‌وهشتم

در جستجوگری و صحبت با افراد بندهای چهارو پنجو شش تا زمانیکه یکیدو ماه اول در راهرو بند چهار بودم و بعد به یکی از اتاقهای بند پنج منتقل شدم. در ظهرهای چند روز متوالی که فرصتی بعداز غذا داشتیم و میشد وقت صحبت کردن داشت، مسعود رجوی با من وقت گذاشت و مفصل از وقایع و تحلیل ها و اشتراک مواضع و رویدادهای منتهی به سرکوب پلیس و موضع شخصی خودش صحبت کرد. میزان علاقه اش به تفصیل این موضوع برایم جای شگفتی داشت. او در جاهایی شروع به انتقاد از خودش بعنوان «رهبری» جریان کرد. گفته های او بیشتر از هر چیزی مرا دچار شگفتی می کرد و درک و جذب مطالبش را برایم سخت می کرد. من هنوز هم نمی فهمم چطور می شود اینقدر راحت راه و روش خطا رفت و بعد نشست و به آن انتقاد کرد و باز هم همان روال را ادامه داد !

ادامه مطلب...

خاطرات یک دوست ـ قسمت سی‌وهشتم

چند پاراگرافِ آخر از قسمت سی‌وهفتم

با رسیدن به تهران مسافرین در ترمینال پیاده شدند و ما را با همان اتوبوس به داخل زندان قصر و درآنجا هم یکسره تا جلوی «ندامتگاه شماره یک» یا همان زندان شماره یک بردند. و آنجا با اندک وسایل شخصی پیاده مان کردند. و شروعی تازه با افسران زندان جدید و بازدید و لخت شدن و تندی متداول را تجربه کردیم و با حوصله از سر گذراندیم.

ادامه مطلب...

* مبارزات کارگری در ایران:

* کتاب و داستان کوتاه:

* کارگاه هنر و ادبیات کارگری

* ترجمه:

* گروندریسه

کالاها همه پول گذرا هستند. پول، کالای ماندنی است. هر چه تقسیم کار بیشتر شود، فراوردۀ بی واسطه، خاصیت میانجی بودن خود را در مبادلات بیشتر از دست می دهد. ضرورت یک وسیلۀ عام برای مبادله، وسیله ای مستقل از تولیدات خاص منفرد، بیشتر احساس میشود. وجود پول مستلزم تصور جدائی ارزش چیزها از جوهر مادی آنهاست.

* دست نوشته های اقتصادی و فلسفی

اگر محصول کار به کارگر تعلق نداشته باشد، اگر این محصول چون نیروئی بیگانه در برابر او قد علم میکند، فقط از آن جهت است که به آدم دیگری غیر از کارگر تعلق دارد. اگر فعالیت کارگر مایه عذاب و شکنجۀ اوست، پس باید برای دیگری منبع لذت و شادمانی زندگی اش باشد. نه خدا، نه طبیعت، بلکه فقط خود آدمی است که میتواند این نیروی بیگانه بر آدمی باشد.

* سرمایه (کاپیتال)

بمحض آنکه ابزار از آلتی در دست انسان مبدل به جزئی از یک دستگاه مکانیکى، مبدل به جزئی از یک ماشین شد، مکانیزم محرک نیز شکل مستقلی یافت که از قید محدودیت‌های نیروی انسانی بکلى آزاد بود. و همین که چنین شد، یک تک ماشین، که تا اینجا مورد بررسى ما بوده است، به مرتبۀ جزئى از اجزای یک سیستم تولید ماشینى سقوط کرد.