تشکر از مادر بزرگ و ادامه‌ی مصاحبه با او

16 مرداد 1402 | بازدید: 287

تشکر از مادر بزرگ و ادامه‌ی مصاحبه با او

نوشته شده توسط مادربزرگی از اصفهان

ـ ماهی جون دوستان نشریه(بولتن) دانشجو خیلی ازتون تشکر کردن. تا حالا خیلی میدان گفتگو را باز کرده.

ـ خوشحالم که کنجکاوی و جستجوگری زیاد میشه. اگه به سلامت پیش ببرید کمی تا قسمتی به تعهدات و مسئولیت های اجتماعی که داریم عمل کردیم.

ـ چرا «کمی تا قسمتی»؟ این یه شوخی و تواضعِ یا نه نکته دیگه در این گفته هست؟

ـ قالبش شوخ طبعیِ. اما همه ما بواقع خیلی از جنبش های خودانگیخته عقب هستیم.

ـ (مصاحبه گر:) چطور؟

ـ در گزارشات و خبرها می بینیم که ارتباطات سازمانها با «جنبش» حالت دنباله روی داره و فاقد قدرت کار موثر در میون جریان«خیزش» هست. بیشتر باریکلا گو شده تا نقش آفرین و تاثیر گذار.

ـ خلاصه اگه بخواهید به علتی اشاره کنید چی می بینید؟

ـ خلاصه؛ فقدان ارتباط ارگانیک با «مردم» روبرو هستیم. و این فقدان از منطق حاکم بر جریانات سوسیال دموکراسی میاد. (بعد از خاستگاه اجتماعی شون).

ـ باشه برای بعد تا در یک گفتگوی دیگه ای شرحش را از شما بشنویم. الان میخوام برم سرِ نقش گروه های اجتماعی در مشارکت داشتن و یا کنار ایستادن غیر فعال بودنشون. بخصوص در باره کارکنان دولت(بعنوان بخشی از لایه های میانی در جامعه). اینو چطور می بینید. جور دیگه ای بگم؛ متوسطها اعم از مدرن و سنتی با چه رویکردی به خیزش مربوطند، و چرا؟

ـ قبلا هم صحبت کردیم که «جنبش»های اجتماعی خصلتی چند بُنی دارند، هم بُن انگیز اقتصادی دارند، هم بُنِ اجتماعی، و بطور اخص هم ریشه ی فرهنگی داره، که هرکدوم در تشخیص و شناخت ماهیت جامعه و درک ذاتِ حرکت در ضرورت های تاریخی. طبعا این تفکیک ها برای شناختنه وگرنه خط فاصل مشخصی برای تاثیر بر حرکات اعتراضی عمومی وجود نداره. اما لایه های میانی بستگی به متغیرهایی از اقتصادی گرفته تا بقیه انگیخته میشن. مثلا اونی که از مناسبات رانتی بهرۀ پُروپیمونی می بره نه تنها به صفوف اعتراضات نمیاد بلکه جبهۀ مخالف هم میگیره. حالا هرچقدر این داستان کم رنگ تر باشه گرایش به حمایت یا مشارکت درحضور بصورت سلامتش بیشتر میشه. البته شروط تو در توی اجتماعی و فرهنگی هم تاثیر مستقیم دیگه ای داره.

ـ «بصورت سلامتش» یعنی چی، مگه جور دیگه ای هم هست؟

ـ بله شما به عنوان خبرنگار میدونید که نیروهای خودفروخته، بدون شناسایی اجیر میش و در حرکات اعتراضی شرکت می کنند که هم کار انحرافی می کنند و هم کار اطلاعاتی.

ـ بله متوجه منظورتون شدم. درست می گید.

ـ اعتصابات صنوف و گروههای مختلف(طبقات و اقشار) در واقعیت با جنبه های آرمانی (آرزومندیهای) سیاسی و ایدئولوژیک چطورن؟

ـ بخش بزرگی از ذهن عمومی متاثر از آثار شکست دهه های قبل و سرکوب های فعلی است. و همینطور فرهنگ سلطه گرانه حاکم هست. مردم در مناسباتی که بار میآیند به سنگ بناهای مقوم اون هم تبدیل میشوند. در این میان فقط آگاهی های تاریخی-اجتماعیه که نجات بخشه. در نتیجه جنبش ها یکی از بارزترین ثمراتش در اذهان عمومی ایجاد سئوال می کنه و چون وچرایی هایی پدید میآد. این نوعی انتشار بستر آگاهیِ عمومیه. جنبه های آرمانی در این بزنگاهها مهلت جوانه زدن پیدا می کنه و با عمق یابی ها دارای نقش سازنده پیدا میکنن.

ـ پس؛ انقلاب بالا و پائین هاش خیلی زیاده؟

ـ بیش از اونکه بشه در تحلیل ها محدودش کرد.

ـ گفته میشه که، همه ی این وقایع یک جورایی «طراحی از بالای» قدرت هاست و شائبه اینکه همه چی یک جوری توطئه طراحی شده است. نظرتون چیه؟

ـ نظام های حاکم یک جوری همیشه گوش بزنگ هستن. چه کسی و کِی، کجا، چه حرکاتی را بر ضد منافع حاکم پدید میارن. مثل مامور کشیک میمونن که بسرعت خودشون را به بزنگاه میرسونن. از جمله کارهایی که میکنن، سوار جریان میشن. که اگه فقط به خنثا سازی اکتفا میکردن همه می فهمیدن. اما حرکات ایضایی انحراف ناشی از سواری بر موج فریب ذهنی ایجاد میکنه و در یک برآیند ساده انگارنه یک جوری «توطئه طراحی» از بالا بنظر میاد.

ـ مرسی از توضیحات روشنگر تون.

ـ میدونید که یک بحث نگران کننده در باره سرقت جریان و نتایج «جنبش»اجتماعی مطرحه. توضیح بدید این مورد توسط چه عدله ای برپایه چه واقعیاتی قابل تعینه. از اصلاحطلب های داخلی، سلطنت طلب ها، چپیهای خارج کشوری، متوسط های پرو غربی حرف زده میشه؟

ـ این حرف ها بیراه نیستن. مسئله مصادره جنبش بعلل جوانیش و عدم انسجامش در برابر کهنه کارهای مختلف الطیف یک عارضه حتمی و قطعیه. عارضه ای که انحراف از خواست عمومی را با ملایمت طرح و پیاده می کنه. اما تمایزی هم بین دزدها و نیروهای همسو باید در نظر داشت. راست و چپ افراطی را باید مشخص کرد.

ـ تکلیف چپ حقیقی چیه.

ـ چپ حقیقی خودِ جنبش و مولفه های راستین اونه که نگاهش به جابجایی قدرت بدست «مردم» و رهبری آنها برای اعمال قدرت برای منافع«مردم»ه.

ـ اینها به نوعی از "طرح و تحلیل" از اوضاع مربوطه؟ در این موارد چی بهمون میگید؟

ـ ترکیب بندی طبقاتی جامعه امروزی ایران به جهت های ترکیبندی سیاسی جمعیتی، وضعیت اقتصادی گروههای اجتماعی، فضای ارتباطات گروههای اجتماعی با هم، نیروهای سیاسی و آگاهیهای مربوط به هر یک از اینها را برپایه اطلاعات عینی میشه دید؛ مثلا بیست و یک میلیون نفر «نیروی» شاغل در سطح کشور[آمار رسمی] شده هست، در همین آمار آمده؛ نزدیک به ده میلیون نفر شاغل دربخش خدمات هستن، هفتمیلیون نفر دربخش صنعت کار میکنن، نزدیک به چهارمیلیون هم در بخش کشاورزی مشغول بکارن. کارکنان دولت و نیروهای«نظامی» بتقریب چهار میلیون نفر ذکر شده. [اضافه کنم که جمعیت دانشآموزی و دانشجویی هفده ونیم میلیون نفرند]

ـ اینکه نیمی از نیروی کار را خدمات تشکیل میدهد، از کیفیتی خاص در ضعف مناسبات «مناسبات کار» حکایت میکند. واینکه در ازای هر نفر درآمد آفرین یک دانشآموز و دانشجو وجود دارد میشه فهمید که چرا به اصطلاح نسل «زِد» قالب نیروی اعتراضی را شکل میدن.

ـ سوالم اینه که شرکت در این خیزش(جنبش) در گروه بندیهای مختلف چرا لازمست، یا اینکه بنابر عللی اساساً «غیر ضروری»ه؟

ـ مشارکت خلاق و سازنده ماهیت نیروی های پیشرو را تعیین میکنه که اگه مشارکتی نباشه به یک انفعال نمیشه نام پیشرو داد. اما در مشارکت اونچه مهم و حیاتیه هوشمندی و مهارت های لازم برای شناخت و عمل به موقع و تعالی بخشیِ «جنبش» هست. چیزی که به داشتنه بینش تاریخی و شخصیت های خودساخته و قدرت های عملی-ارتباطی و متغیرهای ضروری دیگه مربوط میشه. نه دنباله روی و نه انفعال که هیچ کدام این صفات با ماهیت لازم و پیشبرنده «جنبش» همخویی و همسویی نداره

.....

یادداشت‌ها

خاطرات یک دوست ـ قسمت بیست‌وسوم

دو پاراگرافِ آخر از قسمت بیستم‌‌ودوم

انگار نه انگار که ما دستگیر شدیم و باید بلافاصه به اتاق شکنجه برده می شدیم و کتک مان میزدند. ساعت ها بکندی اما طولانی میگذشت. پس چرا در اول دستگیر اون وحشی بازی خشونت بار را درآوردند. زمان خیلی به کندی میگذشت. آفتاب بالا آمده بود. گرما کمی که از تابش آفتاب بود سرمای تنم را کم کرد. سیگاری بکسانی که میخواستن داده شد. یکی یکی دستشویی بردن. با دستنبد از جلو چقدر احساس چالاکی داشتم. میشد شلوارم را پائین و بالا بکشم و بعدش دستم را بشورم. دهانم را آب گرداندانم. چانه و سرم در حرکات شتشو درد داشت.

ادامه مطلب...

دنباله‌ی کوه‌پیمایی با نوه‌ها و گپ‌وگفت درباره‌ی «مؤلفه»[در جنبش]

این یک مقاله‌ی تحلیلی نیست. نگاهی مادرانه است، برخاسته از درد و دغدغه‌ی

پُر رنج شهریور و مهر 1401 تاکنون

*****

ـ خانوم دکتر این چیه، چقدر خوشمزه‌ ست؟ یادمون بدین با چی درست کردین؟

ـ نوش بشه بهتون زری جون، موادش هویج و کدو و سیب‌زمینی رنده شده، تخم مرغ، نمک و فلفل و نون. البته برای شما جوونا خیارشور هم توی لقمه‌هاتون گذاشتم.

ـ واا، چه راحت. پس منم میتونم درست کنم.

ـ زری جون مامان بزرگم یه آشپز بی نظیرِ توی خانواده و فامیله!

ادامه مطلب...

خاطرات یک دوست ـ قسمت بیست‌ودوم

دو پاراگرافِ آخر از قسمت بیستم‌‌ویکم

در این نیمه شب یازدهم شهریور کوچه نقاشهای خیابان لُرزاده در ازدحام بی نظیری از مردم انباشه بود. اکثراً لباس راحتی خانه دربر داشتند. همسایگان قسمت پائین کوچه به بالاتر آمده بودند. همه در جوّی از حیرت و تک توک در اعتراض بودند. مأمورین در جواب «اینا چکار کردن مگه؟» میگفتند «خرابکارند» میخواستن محله شما رو بفرستن رو هوا.

ادامه مطلب...

پرسشی از مقوله‌ی [مؤلفه در جنبش]

در باره سنت باید معنی «سیرت» و «طبیعت» جنبشهای مردمی یا همونطور که شما گفتی (جنبش های توده ای) را از دو منظر دید؛ اول «رویّه و روشِ» تاکنونی رویدادها یا همان جنبشها، دوم به معنی «وجه ضروری تغییر» یا دقیقتر «وجه لازمِ حرکت».

ادامه مطلب...

خاطرات یک دوست ـ قسمت بیستم‌ویکم

دو پاراگرافِ آخر از قسمت بیستم

بخصوص کار تیمی هدف تبلیغی برای حرکت های«توده ای» را نیز همیشه منظور نظر خودش داشت. معمولا برای تیم های نظامی امکان حضور هر دو عرصه کارچریکی و کار تبلیغی درمیان توده های کارگری و یا دانشجویی وجود نداشت. مسئله ای که بعنوان یک تناقض تکنیکی و تاکتیکی تا آخر بهمراه فعالیت های سیاسی مخفیانه برای چریکهای شهری م. ل. باقی ماند. این صرف نظر از گرایشات طبقاتی نهفته در اینگونه مبارزات است که جای خودش را دارد.

ادامه مطلب...

* مبارزات کارگری در ایران:

* کتاب و داستان کوتاه:

* کارگاه هنر و ادبیات کارگری

* ترجمه:

* گروندریسه

کالاها همه پول گذرا هستند. پول، کالای ماندنی است. هر چه تقسیم کار بیشتر شود، فراوردۀ بی واسطه، خاصیت میانجی بودن خود را در مبادلات بیشتر از دست می دهد. ضرورت یک وسیلۀ عام برای مبادله، وسیله ای مستقل از تولیدات خاص منفرد، بیشتر احساس میشود. وجود پول مستلزم تصور جدائی ارزش چیزها از جوهر مادی آنهاست.

* دست نوشته های اقتصادی و فلسفی

اگر محصول کار به کارگر تعلق نداشته باشد، اگر این محصول چون نیروئی بیگانه در برابر او قد علم میکند، فقط از آن جهت است که به آدم دیگری غیر از کارگر تعلق دارد. اگر فعالیت کارگر مایه عذاب و شکنجۀ اوست، پس باید برای دیگری منبع لذت و شادمانی زندگی اش باشد. نه خدا، نه طبیعت، بلکه فقط خود آدمی است که میتواند این نیروی بیگانه بر آدمی باشد.

* سرمایه (کاپیتال)

بمحض آنکه ابزار از آلتی در دست انسان مبدل به جزئی از یک دستگاه مکانیکى، مبدل به جزئی از یک ماشین شد، مکانیزم محرک نیز شکل مستقلی یافت که از قید محدودیت‌های نیروی انسانی بکلى آزاد بود. و همین که چنین شد، یک تک ماشین، که تا اینجا مورد بررسى ما بوده است، به مرتبۀ جزئى از اجزای یک سیستم تولید ماشینى سقوط کرد.