آخرین آواز کراسوتکا
دیده دریا کنم و صبر به صحرا فکنم...
با قلمرنگِ دلِ رویائی
متهم بر گنه بینائی
نقشی از چهرۀ شیدا فکنم
خشم امروز به بیداری فردا فکنم
در زمستان خمار
«کراسوتکا»ی بهار
از کجا قصۀ تو شد آغاز؟
در کجا قصۀ تو پایان شد؟
در کجا خواندی تو، آخرین آوازت؟
در سراپردۀ فردا
به تکاپوی حیات
چرخش دامنِ رنگینِ مکان
به دمِ منتظرِ بُعد زمان
کودکی در بغلش؟
کودکی از طرف رویاها
شوهری از طرف کهنۀ پالایشگاه
که به هر حوصلۀ گاه به گاه
کف دستان سیاه،
چهرۀ خستۀ خود میشوید
و در آن گنجۀ کهنه، غزلی میجوید
غزلی میخواند
که بدین خانه کهنه، و بدان رسم قدیم
و بدور از همه اغیار، بدور از غم و بیم
گل نسرین، گل عشق
گل شب بوی بهاری، گل دنباس رها
گل مینائی ما
اینچنین بی پروا، می روید:
«دیده دریا کنم و صبر به صحرا فکنم
وندر این کار دل خویش به دریا فکنم»
و چنین می خواند دختر غم:
راگناروک!
می کشد بال به کیهان محال
آخرین قصه زیبای خیال
«کراسوتکا»ی بهار
از کجا قصه تو شد آغاز؟
در کجا قصه تو پایان شد؟!
پدرش دلنگران میگوید
دیده دریا نکن ای دختر من
تو چرا کار دل خویش به دریا فکنی؟
آن پسر از طرف کهنۀ پالایشگاه
پسر خوب و متینی است، ولی
نشنیدم که شبی قصۀ ما برخواند؟
ز گل سرخ بهاری، گل دنباس رها
چیزکی میداند؟
پدرش کارگر است
سالها در گذر کهنۀ پالایشگاه
دوستِ عهدِ جوانی من است
منتظر می ماند...
«کراسوتکا»ی بهار
چشم در چشم خروش دریا
و چنین می خواند:
راگناروک!
می کشد بال به کیهان محال
آخرین قصۀ زیبای خیال
خبری نیست در این جبهۀ غرب
خبری نیست به دور«میدان»
به جز از عربدۀ نازیها
قیمتِ روزِ «دموکراسی» و «آزادی» و... این بازیها
دلقکان، آبی و زرد
همه «رنگین»... تشنه... بی وقفه
در سریرِ طلبِ غرب، چه طنازیها
تانکها،
سواستیکا،
قصهپردازیها؛ «مردم»سازیها؛
وکلا... قاضی ها... شعبدهبازیها
پیش از آغاز محال
اینچنین قصۀ او آخر شد
باز هم رأی گلوله بهجهان داور شد
تانکها میآیند
تن فولادی پرکینه و آتش دارند
علف مرگ بر این مزرع ما میکارند
دشمن هستیمان
پرچم سواستیکا
بر فراز تن فولادی آنان جاری
و هیولای شکستۀ صلیب
بر تن فولادی
می خزد چون خط و خال ماری
باری،
در میان آنان
کودکان دنباس
معنی آتش و خون را دیده
معنی «دولت آزاد اروپائی» را فهمیده
میدوند از چپ و راست
کودکی از وحشت
میزند فریاد: تسلیم، تسلیم!
تانکها میغرند: تسلیم بی تسلیم!
درس امروز این است:
از کتاب «میدان»
حقنۀ «آزادی»
ضربۀ فسفری آتش توپ
پوکۀ خالیِ «مردم سالار»
«الف» و «ب» و «پ» و مرگ!
مینویسیم بهضرب شلیک
بر تن تخته سیاه
معنی دولت آزاد اروپائی را!
نه برای «روش سرخ لنین»
نه برای زعمای روس و چین
نه برای قلم چابکتان
نه برای نظر نازکتان
که همه «انسانی» است!
(پس بپرسید زرشک سحری سیری چند؟)
نه برای ملت...
نه برای شاه و دین ...
نه برای سخنان پر از افیون شما
که چنین تاوانی است!
که برای رفقا
و برای دل پر درد و پر از رویایش
اینچنین میخواند
آخرین آوایش
«دیده دریا کنم و صبر به صحرا فکنم
و اندر این کار دل خویش به دریا فکنم
از دل تنگ گنهکار برآرم آهی
آتش اندر گنه آدم و حوا فکنم
خوردهام تیر فلک باده بده تا سرمست
عقده دربند کمر ترکش جوزا فکنم
جرعه جام بر این تخت روان افشانم
غلغل چنگ در این گنبد مینا فکنم»
سخنانِ پر از افیون شما، بسیارند
نظراتِ پر از افسون شما، در کارند
درس خود می دانید
بهتر از نمرۀ شاگرد نخست
درس «ودیوجت» نفرین زدۀ هرجائی
زیر این گنبد لعنتکدۀ مینائی!
فارغ از این افیون
بند در رنج کنون
«کراسوتکا»ی بهار
آتش اندر گنه آدم و حوا انداخت
عقده دربند کمر ترکش جوزا انداخت
با دو انگشت ظریف و کوچک
با همان سادگیِ یک کودک
ضامن نارنجک
میکشد پر وحشت
میکشد پر غم و رنج
میکشد پر امید
واپسین لحظۀ سرخ آتش
زده بر هیمۀ کمرنگ غروب
آخرین لحظۀ صبر دریا
آخرین آوازش
واپسین رؤیا را:
که چه دانیم امروز؟ شاید آید فردا...
که نبینیم دگر دولت آزاد اروپائی را!
راگناروک
می کشد بال به کیهان محال
آخرین قصه زیبای خیال
آخرین خشم دل دریا را
آخرین رویا را:
مرگ سرمایۀ نفرین زدۀ هرجائی
زیر این گنبد لعنت شدۀ مینائی!
پانوشتها:
1 - آخرین آواز کراسوتکا شعری است برای والریا لیاکووا (با اسم مستعار کراسوتکا) و لازم است که خواننده ابتدا با نگاهی به مطالب ترجمه شده درباره این خبر، با اصل ماجرا آشنائی داشته باشد. این ترجمه ها در سایت رفاقت کارگری و در آدرس های زیر منتشر شده اند:
http://www.refaghat.org/index.php/political/east-ukraine/117-valeriya-lyakhova
http://www.refaghat.org/index.php/political/east-ukraine/128-yaroslav
همچنین در مجله هفته در آدرس های زیر منتشر شده اند:
http://www.hafteh.de/?p=82681
2- کراسوتکا در زبان روسی به معنای «زیبا» است.
3- «آخرین خیال» و «واپسین رویا» اشاره به بازی کامپیوتری «فاینال فانتزی» Final Fantasy و شخصیت «راگناروک» ساخته والریا لیاکووا است.
4- «ودیوجت»: ودیوجت تنآرا، سیمای ابژه، الهۀ اشباح زیرزمینی تعلق، همان عجوز عروس هزار داماد؛ عینیتی منعقد، از انعقاد تکاپوی گرم و زیبای انسانی، در تن سرد و لزج و براق طلا؛ نام شخصیتی خیالی در مجموعه داستان «قطار سریع السیر پوتمکین» و کنایه از سرمایه است.
5- «دیده دریا کنم و صبر به صحرا فکنم» غزل شماره 348 از دیوان غزلیات حافظ است، متن کامل غزل چنین است:
دیده دریا کنم و صبر به صحرا فکنم / و اندر این کار دل خویش به دریا فکنم
از دل تنگ گنهکار برآرم آهی / آتش اندر گنه آدم و حوا فکنم
مایه خوشدلی آن جاست که دلدار آن جاست / میکنم جهد که خود را مگر آن جا فکنم
بگشا بند قبا ای مه خورشیدکلاه / تا چو زلفت سر سودازده در پا فکنم
خوردهام تیر فلک باده بده تا سرمست / عقده دربند کمر ترکش جوزا فکنم
جرعه جام بر این تخت روان افشانم / غلغل چنگ در این گنبد مینا فکنم
حافظا تکیه بر ایام چو سهو است و خطا / من چرا عشرت امروز به فردا فکنم
یادداشتها
خیزش، جنبش، انقلاب
ـ ماهی جون شما توی یکی از کتابهاتون بهمعانی «جنبش، قیام و انقلاب» پرداختین.
ـ مامان سحر، معانی و مباحث تعریف شده تو کتاب ماهی جون خیلی بیشتر از این سهتا هستن؛ مثلاً شورش و بلوا هم هست. اما یادم نمییاد از خیزش چیزی گفته باشن. درسته مامان بزرگ؟
ـ آره هدا جونم، یادش بخیر بابا بزرگتون اصرار داشت که من برَم درس بخونم و راجع بهمباحث جامعه شناسی تحقیق کنم. اینهم شد که من شدم اولین معلم مردمشناسی دانشگاه.
ادامه مطلب...پدربزرگ یک سوسیالیست حقیقی بود
- قربون دستت عزیزم، واقعاً آشپزیت حرف نداره! بابا بزرگت میگفت که هفت جور غذا بلده که یکی از یکیش عالیتره. بعدش با تخم مرغ: نیمرو؛ با آرد و تخم مرغ: خاگینه؛ با تخم مرغ (و سیبزمینی و سبزی و خیلی چیزهای دیگه(: چند جور کوکو؛ با قارچ و لوبیا و چیزهایی مثل اینها: چند جور خوراک آبپزِ مندرآوردی میذاشت جلومون. بعد از همه اینا، برای تکمیل هنرش هر کدوم رو میگفت با چه نونی باید خورد.
ادامه مطلب...قصهی زندگی - دغدغهی مادرانه در شهریور و مهر 1401
ـ پسرم، صابر جان؛ حکومت ولایت فقیه تنها نیست؛ بلکه حمایتهای آشکار و پنهان ایالات متحده آمریکا، اروپای قبل و بعد از اتحادیه شدن، و اردوگاههای شرق و همهی مرتجعین منطقه را پشت سرِ خودش داره. و این سوای دعواهای منافع و مادی و جایگاه قدرقدرتیه!
ادامه مطلب...نمیتونم بگم چیکار کنین. نمیدونم!
زندونی و کتک خوردن بابا اسماعیل و باباجون، که همینها هم کشتنش، با مال ماها اصلاً قابل مقایسه نیست. مالِ من که سوسولی بود! راستی ننه ماهی، اوضاع رو چطوری میبینی، چیکار باید کرد؟ دوستام میگن از مامان و مادر بزرگت بپرس، شما چی میگین؟
ادامه مطلب...یادداشتی مادرانه: مهسا نمیدانست، اما میخواست حق داشته باشد
شهریور بهدنیا آمد و در شهریور جانش را گرفتند. چه بگویی بهطور عمد، چه بگویند تصادفی؛ فرقی نمیکند. متولد سال 1379 بود. بیست ودوسال را در این سرزمین و این حکومت تجربه کرده بود. میدانست که آمران بهمعروف و ناهیان از منکر که وظیفهشان «تذکر لسانی» است، میتوانند با پلیس «امنیت اخلاقی» بهروال خودشان سرش را بهسنگ بکوبند و جانش را بگیرند.
ادامه مطلب...* مبارزات کارگری در ایران:
- بیانیه شماره دوم کمیته دفاع از کارگران اعتصابی
- تشکل مستقلِ محدود یا تشکل «گسترده»ی وابسته؟!
- این یک بیانیهی کارگری نیست!
- آیا کافکا بهایران هم میرود تا از هفتتپه بازدید کند !؟
- نامهای برای تو رفیق
- مبارزه طبقاتی و حداقل مزد
- ما و سوسیال دمکراسی- قسمت اول
- تجمع اول ماه می: بازخوانی مواضع
- از عصیان همگانی برعلیه گرانی تا قیام انقلابی برعلیه نظام سرمایهداری!؟
- ائتلاف مقدس
- وقتی سکه یک پول سیاه است!
- دو زمین [در امر مبارزهی طبقاتی]
- «شوراگراییِ» خردهبورژوایی و اسماعیل بخشی
- در مذمت قیام بیسر!
- هفتتپه، تاکتیکها و راستای طبقاتی
- تقاضای حکم اعدام برای «جرجیس»!؟
- سکۀ ضرب شدۀ فمنیسم
- نکاتی درباره اعتصاب معلمان
- تردستی و تاریخ، در نقد محمدرضا سوداگر و سید جواد طباطبایی
- دختران مصلوب خیابان انقلاب
- «رژیمچنج» یا سرنگونی سوسیالیستی؟!
- هفتتپه و پاسخی دوستانه بهسؤال یک دوست
- اتحادیه آزاد در هفتتپه چکار میکند؟
- دربارهی جنبش 96؛ سرنگونی یا انقلاب اجتماعی!؟
- دربارهی ماهیت و راهکارهای سیاسیـطبقاتی جنبش دیماه 96
- زلزلهی کرمانشاه، ستیز جناحها و جایگاه چپِ آکسیونیست!؟
- «اتحادیه مستقل کارگران ایران» از تخیل تا شایعه
- هزارتوی تعیین دستمزد در آینه هزارتوی چپهای منفرد و «متشکل»
- شلاق در مقابله با نوزایی در جنبش کارگری
- اعتماد کارگران رایگان بهدست نمیآید
- زحمتکشان آذری زبان در بیراههی «ستم ملی»
- رضا رخشان ـ منتقدین او ـ یارانهها (قسمت دوم)
- رضا رخشان ـ منتقدین او ـ یارانهها (قسمت اول)
- در اندوه مرگ یک رفیق
- دفاع از جنبش مستقل کارگری
- اطلاعیه پایان همکاری با «اتحاد بینالمللی در حمایت از کارگران در ایران»
- امضا برعلیه «دولت»، اما با کمک حکومتیان ضد«دولت»!!
- توطئهی خانه «کارگر»؛ کارگر ایرانی افغانیتبار و سازمانیابی طبقاتی در ایران
- تفاهم هستهای؛ جام زهر یا تحول استراتژیک
- نه، خون کارگر افغانی بنفش نیست؟
- تبریک بهبووورژواهای ناب ایرانی
- همچنان ایستاده ایم
- دربارهی امکانات، ملزومات و ضرورت تشکل طبقاتی کارگران
- من شارلی ابدو نیستم
- دربارهی خطابیه رضا رخشان بهمعدنچیان دنباس
- قطع همکاری با سایت امید یا «تدارک کمونیستی»
- ایجاد حزب کمونیستی طبقهی کارگر یا التجا بهنهادهای حقوقبشری!؟
- تکذیبیه اسانلو و نجواهای یک متکبر گوشهنشین!
- ائتلافهای جدید، از طرفداران مجمع عمومی تا پیروان محجوب{*}
- دلم برای اسانلو میسوزد!
- اسانلو، گذر از سوءِ تفاهم، بهسوی «تفاهم»!
- نامهی سرگشاده بهدوستانم در اتحاد بینالمللی حمایت از کارگران
- «لیبر استارت»، «کنفرانس استانبول» و «هیستادروت»
- «لیبر استارت»، «سولیداریتیسنتر» و «اتحاد بینالمللی...»
- «جنبش» مجامع عمومی!! بورژوایی یا کارگری؟
- خودشیفتگی در مقابل حقیقت سخت زندگی
- فعالین کارگری، کجای این «جنبش» ایستادهاند؟
- چکامهی آینده یا مرثیه برای گذشته؟
- کندوکاوی در ماهیت «جنگ» و «کمیتهی ضدجنگ»
- کالبدشکافی یک پرخاش
- توطئهی احیای «خانهکارگر» را افشا کنیم
- کالبدشکافیِ یک فریب
- سندیکای شرکت واحد، رفرمیسم و انقلاب سوسیالیستی
* کتاب و داستان کوتاه:
- نقد و بازخوانى آنچه بر من گذشت
- بازنویسی کاپیتال جلد سوم، ایرج اسکندری
- بازنویسی کاپیتال جلد دوم، ایرج اسکندری
- بازنویسی کاپیتال جلد اول، ایرج اسکندری
- کتاب سرمایهداری و نسلکشی ساختاری
- آگاهی طبقاتی-سوسیالیستی، تحزب انقلابی-کمونیستی و کسب پرولتاریایی قدرت...
- الفبای کمونیسم
- کتابِ پسنشینیِ انقلاب روسیه 24-1920
- در دفاع از انقلاب اکتبر
- نظریه عمومی حقوق و مارکسیسم
- آ. کولنتای - اپوزیسیون کارگری
- آخرین آواز ققنوس
- اوضاعِ بوقلمونی و دبیرکل
- مجموعه مقالات در معرفی و دفاع از انقلاب کارگری در مجارستان 1919
- آغاز پرولترها
- آیا سایهها درست میاندیشند؟
- دادگاه عدل آشکار سرمایه
- نبرد رخساره
- آلاهو... چی فرمودین؟! (نمایشنامه در هفت پرده)
- اعتراض نیروی کار در اروپا
- یادی از دوستی و دوستان
- خندۀ اسب چوبی
- پرکاد کوچک
- راعش و «چشم انداز»های نوین در خاورسیاه!
- داستان کوتاه: قایق های رودخانه هودسون
- روبسپیر و انقلاب فرانسه
- موتسارت، پیش درآمدی بر انقلاب
- تاریخ کمون پاریس - لیسا گاره
- ژنرال عبدالکریم لاهیجی و روزشمار حمله اتمی به تهران
* کارگاه هنر و ادبیات کارگری
- شاعر و انقلاب
- نام مرا تمام جهان میداند: کارگرم
- «فروشنده»ی اصغر فرهادی برعلیه «مرگ فروشنده»ی آرتور میلر
- سه مقاله دربارهی هنر، از تروتسکی
- و اما قصهگوی دروغپرداز!؟
- جغد شوم جنگ
- سرود پرولتاریا
- سرود پرچم سرخ
- به آنها که پس از ما به دنیا می آیند
- بافق (کاری از پویان و ناصر فرد)
- انقلابی سخت در دنیا به پا باید نمود
- اگر کوسه ها آدم بودند
- سوما - ترکیه
- پول - برتولت برشت
- سری با من به شام بیا
- کارل مارکس و شکسپیر
- اودسای خونین
* ترجمه:
- رفرمیستها هم اضمحلال را دریافتهاند
- .بررسی نظریه انقلاب مداوم
- آنتونیو نگری ـ امپراتوری / محدودیتهای نظری و عملی آتونومیستها
- آیا اشغال وال استریت کمونیسم است؟[*]
- اتحادیه ها و دیکتاتوری پرولتاریا
- اجلاس تغییرات اقلیمیِ گلاسکو
- اصلاحات اقتصادی چین و گشایش در چهلمین سال دستآوردهای گذشته و چالشهای پیشِرو
- امپراتوری پساانسانی سرمایهداری[1]
- انقلاب مداوم
- انگلس: نظریهپرداز انقلاب و نظریهپرداز جنگ
- بُرهههای تاریخیِ راهبر بهوضعیت کنونی: انقلاب جهانی یا تجدید آرایش سرمایه؟
- بوروتبا: انتخابات در برابر لوله تفنگ فاشیسم!
- پناهندگی 438 سرباز اوکراینی به روسیه
- پیدایش حومه نشینان فقیر در آمریکا
- پیرامون رابطه خودسازمانیابی طبقه کارگر با حزب پیشگام
- تأملات مقدماتی در مورد کروناویروس و پیآیندهای آن
- تاوان تاریخی [انقلابی روسیه]
- تروریسم بهاصطلاح نوین[!]
- جنبش شوراهای کارخانه در تورین
- جنبش مردم یا چرخهی «سازمانهای غیردولتی»
- جوانان و مردم فقیر قربانیان اصلی بحران در کشورهای ثروتمند
- دستان اوباما در اودسا به خون آغشته است!
- رهایی، دانش و سیاست از دیدگاه مارکس
- روسپیگری و روشهای مبارزه با آن
- سرگذشت 8 زن در روند انقلاب روسیه
- سقوط MH17 توسط جنگنده های نیروی هوائی اوکراین
- سکوت را بشکنید! یک جنگ جهانی دیگر از دور دیده میشود!
- سه تصویر از «رؤیای آمریکایی»
- سه مقاله دربارهی هنر، از تروتسکی
- شاعر و انقلاب
- فساد در اتحادیههای کارگری کانادا
- فقر کودکان در بریتانیا
- قرائت گرامشی
- کمون پاریس و قدرت کارگری
- گروه 20، تجارت و ثبات مالی
- لایحه موسوم به«حق کار»، میخواهد کارگران را بهکشتن بدهد
- ماركس و خودرهایی
- ماركسیستها و مذهب ـ دیروز و امروز
- مانیفست برابری فرانسوا نوئل بابوف معروف بهگراکوس[1]
- مجموعه مقالات در معرفی و دفاع از انقلاب کارگری در مجارستان 1919
- مجموعه مقالات در معرفی و دفاع از انقلاب کارگری در مجارستان 1919
- ملاحظاتی درباره تاریخ انترناسیونال اول
- ممنوعیت حزب کمونیست: گامی به سوی دیکتاتوری
- نقش کثیف غرب در سوریه
- نگاهی روششناسانه بهمالتیتود [انبوه بسیارگونه]
- واپسین خواستهی جو هیل
- واپسین نامهی گراکوس بابوف بههمسر و فرزندانش بههمراه خلاصهای از زندگی او
- ویروس کرونا و بحران سرمایه داری جهانی
- یک نگاه سوسیالیستی بهسرزمینی زیر شلاق آپارتاید سرمایه