درباره‌ی چیستی، چگونگی و مفهوم زمان

بگذارید مثال را مشخص‌تر کنیم: فرض کنیم سازمان‌دهی یک حزب ضروری است، طبعاً چنین ضرورتی تابع ذات تغییراتی است که ایجاد حزب را به‌عنوان یک رویداد تاریخی میسر می‌سازد. اما از طرفی، ضرورت یک رویداد به‌زمان ماهوی آن نیز مربوط است. مثلاً در چه مدتی این حزب باید سامان بگیرد، دیر کردن چنین امری ممکن است آن را از ضرورت تهی کند و حتی زودرسی آن نیز ممکن است فاجعه‌انگیز باشد. اگر ساختن یک حزب زمانی انجام شود که کارکردهای اجتماعی آن بی‌اعتبار باشند، حزب بلافاصله ازهم خواهد پاشید.

دولت جنگ [یا دموکراسی آمریکایی]

مقدمه مترجم: جان بلامی فاستر در نوشتۀ حاضر، در سه بخش متفاوت «جنگ» و تأثیر آن بر روابط اجتماعی در ایالات متحده را مورد بررسی قرار می‌دهد. بخش اول مقاله با عنوان «دولت جنگ»، فاکت‌های تاریخی ایجاد ساختار یک دولت جنگی در آمریکا را می‌شمارد. صرف بیان این فاکت‌ها برای دست‌یابی به یک تحلیل مارکسیستی کافی نیستند (چنین توقعی هم نداریم) اما همین فاکت‌های تاریخی، ضمن ارائۀ تصویری عمومی از حرکت سیاسی ایالات متحده پس از جنگ جهانی دوم به‌کشوری که بدون جنگ قادر به گذران اموراتش نیست؛ دست‌یابی به‌چنین تحلیلی را آسان‌تر می‌کنند. 

درباره‌ی جنبش کارگری در سوئد

   یکی از اتفاقات مهم  تاریخ جنبش کارگری سوئد که بسیار مورد بحث و گفتگو بوده و هنوز هم هست، واقعه‌ی اودالن است. تاریخ‌نویسان و محققان زیادی در این مورد نوشته‌اند. اشعار و سرودهای فراوانی در باره‌ی این واقعه سروده شده و فیلم‌های بسیاری به‌آن پرداخته‌اند. از سال 1930 کارگران کارخانه سولفات در شمال سوئد با کارفرما علیه کاهش دستمزدها بحث و جدل داشتند، اما به‌نتیجه‌ای نرسیدند.

در مقابله با لجن‌پراکنی‌های ضدکارگری

انگیزه‌ی اصلی نگارش این یادداشت اساساً عاطفی است. عاطفه‌ای که ناگزیر طبقاتی و رفیقانه است. این درست که عاطفه به‌هرصورت عطف به‌منطق و پایه منطق نیز موضع و موقع تاریخی‌ـ‌اجتماعی‌ـ‌طبقاتی‌ و نیز سنی‌ـ‌جنسی افراد است؛ اما من علی‌رغم اختلافاتی که در زمینه پراتیک طبقاتی با یداله داشتم، او را دوست داشتم و هتک حرمت او را تا اندازه‌ی زیادی هتک حرمت خودم می‌دانم. بنابراین، انگیزه‌ی اصلی در نگارش این یادداشت دفاع از حرمت انسانی و طبقاتی یداله خسروشاهی است که به‌نوعی هتک حرمت انسانی و طبقاتی خود من نیز به‌حساب می‌آید.

چند کارگر می‌شناسید که خواهان انقلاب سوسیالیستی باشند؟

بدین‌ترتیب، در پاسخ به‌‌کسانی که سؤال می‌کنند که آیا آگاهی سیاسی و طبقاتی از بیرون به‌طبقه‌ی کارگر وارد می‌شود؟ می‌توان چنین پاسخ داد که اگر به‌اندازه‌ی چند میلیمتر از نگاه اسکولاستیک به‌جهان فاصله بگیرید، به‌سادگی درمی‌یابید که «بیرونِ» بدون «درون» صرفاً یک انتزاع میان‌تهی است؛ و حقیقت این است ‌که آگاهی سیاسی و طبقاتی در دیالکتیک لاینفک درون و بیرون شکل می‌گیرد که عامل عمده‌ی این رابطه (درست مثل همه‌ی مجموعه‌های این‌چنین) «درون» است.

«تعدیل ساختاری» یا «تولید بارآوری تولید»

سه برابر شدن لیست‌های انتظار بیماران برای دسترسی به‌دکتر و بخش‌های تخصصی، برخوردهای خشن با بیماران که قبلاً سابقه نداشت، کاهش تقریباً 50 درصدی پرستارها، افزایش توقع «تمکینِ» دکترها از پرستارها (که عموماً زن هستند) و مسائلی از این قبیل نشان‌دهنده‌ی این است‌که آن‌چه در مورد کارکنان داروخانه‌ها اِعمال شده، تصادفی و استثنایی نیست. حقیقت این است که این روندی عمومی، سرمایه‌دارانه و جهانی است.

نظریه عمومی حقوق و مارکسیسم

«جامعه به‌عنوان یک کُل» تنها در تخیل این قضات وجود دارد. در واقع، با طبقاتی با منافع متضاد و در ستیز با یکدیگر سروکار دارند. هردستگاه تاریخیِ سیاستِ مجازاتْ مُهر منافع طبقاتی خودرا برپیشانی دارد، و مربوط به‌طبقه‌ای است که آن را متحقق ساخته است. ارباب فئودالْ روستاییانِ سرکش و ساکنان شهری را که برضد قدرت او قیام کرده‌اند، اعدام می‌کند. شهرهای وحدت‌یافته، شوالیه‌های راهزن را به‌دار آویختند و قلعه‌های‌شان را ویران کردند.

آ. کولنتای - اپوزیسیون کارگری

ترجمه‌ی نوشته‌ی کولنتای (که قبل از کنگره‌ی دهم منتشر شد و چندی بعد با سانسور و توقیف مواجه شد)، همراه با نقل مطالبی نسبتاً طولانی از «تاریخ روسیه‌ی شوروی ـ انقلاب بلشویکی»، اثر ای. اچ. کار. (ترجمه‌ی نجف دریابندری)، نقل بخشی از نامه‌ی لنین به‌کنگره‌ی دوازدهم به‌عنوان پیوست و نیز نکاتی که در این مقدمه به‌آن اشاره می‌شود ـ‌همگی‌ـ را باید به‌عنوان گام بسیار کوچکی در راستای ایجاد زمینه برای درک آرمانی، پراتیک و استراتژیکِ مسئله‌ی دیکتاتوری پرولتاریا (به‌مثابه‌ی تاکتیک الزامیِ استراتژی رهایی نوع انسان) دریافت کرد. 

«انتقاد» به‌مثابه‌ی بازتولید انقلابیِ هستیِ انسانی

ازآن‌جاکه انتقادکردن و انتقادپذیرفتن در هررابطه‌ای ظرافت و آگاهی ویژه‌ای می‌طلبد؛ ازاین‌رو، ضروری است که در تدارک سازمان‌یایی کمونیستی طبقه‌ی کارگر (برای کارگران و دیگر نیروھای هم‌سو با این طبقه‌) این فرصت و امکان را فراهم آورد که آن‌ها با طرح مسائل انتقادى و نیز نقدِ انتقادات ناصحیح‌شان این مهارت هنرمندانه را به‌درستی بیاموزند.به‌طورکلی، تدارک سازمان‌یابی کارگران در راستای انقلاب سوسیالیستی و رهایی انسان، روندی است که بدون آموزش دیالکتیک رفیقانه‌ی انتقاد  به‌سیاست‌گرایی و قدرت‌طلبی و ستیزهای قشری‌ـ‌گروهی می‌چرخد.

آنتونیو نگری ـ امپراتوری / محدودیت‌های نظری و عملی آتونومیست‌ها

اگر تردیدی هم در این باره وجود داشت كه جنبش ضدسرمایه‌داری بیان‌گر تجدیدحیات چپ در پهنه‌ی جهانی است، با تظاهرات گسترده علیه اجلاس سران «گروه هشت» در بیست‌و‌یكم ژوئن 2001 در جنوآ Genua، این تردید مسلماً از میان برداشته شد...جوانی، اعتماد به‌نفس و مبارزه‌جوییِ تظاهركنندگان گواه روشنی بود كه چپِ ایتالیا پس از  نزدیك به‌یك ‌ربع قرن شكست و ناامیدی، در حال تجدیدحیات است. 

نگاهی به‌سال 1917 ـ پس از فروپاشی شوروی

‌انقلاب روسیه را ـ‌امروزه‌ـ به‌عنوان رویدادی نگاه می‌کنم که در مرکز راستین رویدادهای قرن بیستم قرار دارد؛ چراکه میلیون‌ها نفر از مردم [کارگر و زحمت‌کش] را به‌صحنه‌ی تاریخ آورد تا به‌گونه‌ای به‌دنبال تغییر شرایط زندگی خود باشند که پیش از این هیچ واقعه‌ای قادر به‌آن نبوده است. با وجود این، به‌بسیاری از فرضیات ایدئولوژیکی که در این‌جا نام بردم، و به‌ویژه فرضیاتِ بلشویکی را ـ‌دیگر‌ـ باور ندارم. 

در مقابله با فاجعه‌ی درحال گسترش سوریه و جهان چه باید کرد؟

سوریه را شیمیایی کردند تا ژورنالیست‌های مزدور با بزرگ‌نمایی این فاجعه، ضمن این‌که مرگ ده‌ها ‌هزار کودکی را که به‌وساطت انباشت سرمایه‌های غربی و شرقی در اطراف و اکناف جهان از گرسنگی و بیماری زجرکش می‌شوند، لاپوشانی ‌کنند و درعین‌حال نمایشی را به‌پرده‌ی مدیای بورژوازی غرب بدوزند تا بی‌عاطفگی سیاسی و انسانی در میان توده‌های وسیع مردمی را که هویت طبقاتی خودرا نیز انکار کرده‌اند، به‌‌گونه‌ای به‌حرکت درآورند...

هزارتوی تعیین دستمزد در آینه هزارتوی چپ‌‌های منفرد و «متشکل»

واقعیت این است که کُنه و عمق طرح و مطالبه‌ی نسبت درآمدهاْ ضدسندیکایی، سرنگونی‌طلبانه‌ و فراطبقاتی است. این بیماریِ همه‌ی چپ‌هایی است که با جاخوش کردن در اروپا و آمریکا و چسبیدن به‌رفاه نسبی این جوامع، درعین‌حال خواهان سرنگونی دولت جمهوری اسلامی نیز هستند. حتی اگر چنین سرنگونی‌ای شدنی باشد، به‌دلیل این‌که فاقد آلترناتیو طبقاتی و تاریخی است، ذاتاً بورژوایی است. 

در فراداشت صدوسی و یکمین سال درگذشت کارل مارکس

مارکسیسم، پرچم شورش بشریت تحت استثمار و ستم علیه نظام ازخودبیگانه و ضدانسانی سرمایه‌داری است. مارکسیسم، بازتاب آگاهانه‌ی موجودیت نظام کنونی در جنبش برای سوسیالیسم است... در فراز و نشیب تکامل تاریخی مارکسیسم، جریانات استالینیستی، مائویستی و ارتدوکس‌های  سوسیال دموکرات و نظایر آنْ پدیدار شدند که نه تنها عمل‌کردشان بر سوسیالیسم مارکسی استوار نبود، بلکه برعکس با تغییر انقلابی‌ـ‌پرولتاریایی سرمایه‌داری به‌سوسیالیسم نیز هیچ‌گونه پیوندی نداشتند.

کارگران روسیه و حزب بلشویکِ در قدرت

هدف از ترجمه و انتشار این مقاله و هم‌چنین ترجمه‌ کتاب The Russian Revolution in Retreat, 1920-24 اساساً تحقیقاتی و پراتیک است. بنابراین، هم‌چنان‌که ما ـ‌خود‌ـ چنین نکرده‌ایم، از خواننده‌ی این مقاله نیز نمی‌خواهیم که همه‌ ویا حتی بحشی از نظرات و قضاوت‌های سیمون پیرانی در باره‌ی انقلاب اکتبر را بپذیرد. اما نمی‌توان خود را مارکسیست و فعال کمونیستِ جنبش کارگری نامید؛ و در کنار دیگر فعالیت‌های لازم، به‌ضرورت بازبینیِ انقلاب اکتبر ـ‌نیز‌ـ نپرداخت. 

۸ مارس برآمده از یک آرمان طبقاتی یا آیین فراطبقاتی

توضیح نویسنده:

این مقاله‌ی ویرایش دیگری از مقاله‌ای است‌که برای اولین‌بار در نشریه «جنس دوم»، در اسنفد 1379 منتشر شد. آن‌چه در «جنس دوم» چاپ شد،  در واقع خلاصه‌ی مقاله‌ی جامع‌تری بود که در خردادماه 1380 (ژوئن 2001) در گاهنامه‌ی کمون، شماره‌ی 20، به‌چاپ رسید. انتشار ویرایش دیگری از این مقاله را به‌این دلیل لازم دیدم که جنبش کارگری، علی‌رغم تحولات کمّی، هنوز به‌تغییرات جدی و قابل توصیف به‌تغییرات کیفی دست نیافته است؛

«فروشنده»ی اصغر فرهادی برعلیه «مرگ فروشنده»ی آرتور میلر

آیا آدمی مثل فرهادی که خیلی‌ها می‌گویند به‌جزییات توجه ویژ‌ه‌ای دارد و همین فیلم «فروشنده» هم مملو از جزئیات سرگرم‌کننده است، این پیرمرد را (که به‌لحاظ طبقاتی جزیی از زحمت‌کشان متحد طبقه‌ی کارگرِ فروشنده‌ی نیروی‌کار و تولیدکننده‌ی ارزش اضافی است) تصادفی انتخاب کرده تا کنش و واکنش‌های زنِ مورد تجاوزی از طبقه‌ی متوسط در جامعه‌ای مردسالار و سنتی را نشان بدهد؟

در تدارک دروغ (قسمت دوم)

ادبیات چپ، کلامی گیرا و خواندنی نیست. مانند زنجیره‌ای است حیران و نابهنجار از واژگانی که از شانۀ هم با سماجت آویزان شده‌اند و هر کدام با واژۀ پیشین سر دعوا دارند. نوشته‌هائی که گویا دچار قولنج روده‌اند و در هر جمله‌ای که فرومی‌رود، در جستجوی نبات‌اند و چون برمی‌آید، در تکان‌های ممات؛ و با استیصال در جستجوی داروی روان‌کننده، جعبۀ داروی لغت‌نامۀ فارسی را زیر و رو می‌کنند. 

سه مقاله درباره‌ی هنر، از تروتسکی

دریافت مارکسیستی ما از وابستگی‌های عینی و اجتماعی هنر و سرشت هدفمند و اجتماعی آن بدین معنی نیست که ما ـ‌به‌زبان سیاسی- می‌کوشیم هنر را به‌کمک فرمان‌ها و دستورالعمل‌هایمان هدایت کنیم. برای ما به‌هیچ‌وجه تنها آن هنری نو یا انقلابی نیست که درباره‌ی کارگران سخن بگوید، بسی جاهلانه است اگر گمان رود که ما از شاعران می‌خواهیم که حتماً یک دودکش کارخانه یا قیام علیه سرمایه را توصیف کنند. روشن است که هنر نو از نظر ارگانیک در مرحله‌ای نیست که بتواند مبارزه‌ی پرولتاریا را در مرکز توجه قرار دهد.

نقد مفهوم سوسیال دمو کراتیک از پناهندگی، مهاجرت و سازمان‌یابی طبقاتی

خروج یک شخص از ایران به‌قصد پناهندگی، بدین‌معنی است که وی از روابط و مناسباتی که به‌او هویت داده و شخصیت بخشیده‌اند، منفک می‌گردد؛ بدین ترتیب او خود، خویشتن را از حقیقت اجتماعی‌اش جدا کرده و به‌ذات انسانی‌اش مکانیزم تخریب‌کننده وارد می‌کند. بنابراین، تنها چیزی که از متقاضی پناهندگی در اروپا باقی می‌ماند (منهای وجوه زیستی‌اش) خاطرات و آگاهی اجتماعی اوست که می‌بایست دوباره طراحی و پیکرتراشی شود؛ اما او در این‌جا با دستگاه تزویرِ سازماندهی‌شده مواجه می‌گردد و چاره‌ای جز تزویر ندارد. 

در تدارک دروغ

در لغت‌نامه دهخدا، واژۀ دروغ به‌معنای «سخن ناراست، قول ناحق و خلاف حقیقت» تعریف شده است.

اطلاعیه «آغاز کار سایت تدارک»، منتشر شده در تاریخ 3 دی 1395 (23 دسامبر 2016) در سایت‌های امید و تدارک (در اینجا لینک نمی‌شود) به‌احتمال قریب به‌یقین و با تکیه بر شناخت نسبتاً جامعی که ما از ادبیات سایت امید داریم، توسط بهمن شفیق نوشته شده است. 

قیام دانش‌جویی‌ـ‌دانش‌آموزی سووتو در سال 1976

جوانان در جریان مبارزات سال‌های 77-1976 پی‌بردند که غرور خشم‌آلود، و عزم و اراده‌ی غیرقابل انعطافی که جنبش «آگاهی سیاه‌پوست‌ها» به‌آن‌ها القا کرده بود، برای سرنگونی رژیم به‌دست خود آن‌ها کافی نیست. جوانان با رویارویی با قدرت مرگ‌بار دولت و نظام سرمایه‌داری که دولت مدافع آن نظام است، دریافتند که خشم آن‌ها به‌موتورهای پیستونی جنبشِ کارگری در تولید نیاز دارد تا بتوانند مبارزه‌ی خود را براساس نیرویی مادی و قدرتمند متمرکز کنند. 

آخرین آواز ققنوس

ناخدا سعد نهری در حالیکه موها و صورت و چشمان مشتاق صالحه را عاشقانه غرق بوسه می‌کرد تا گرمای بهاری لب‌های صالحه، به‌‌زمستان‌های سرد قلبش پایان دهد و یخ‌های افسردۀ سینه‌اش را آب کند... تا در گهوارۀ الطاف بی‌دریغ مادر طبیعت که باران محبت را از آسمان می‌گیرد و آنرا در خاک زمین می‌پرورد؛ طبیعتی انسانی، انسانیت طبیعی وی را از افسردگی و پژمردگی به‌در آورد، گفت: این هسته‌ای که هفت ستارۀ آسمان را گرد هم آورده، نامش «اورسا مینوریس» است...

انتخابات بورژوایی و نقش ترامپ در آینده‌ی جهان

از هرجهت که نگاه کنیم، با این واقعیت مواجه می‌شویم ‌که موضوع انتخابات چیزی جز ترفندی سیستماتیک، ذاتی، همه‌جانبه و طبعاً مداوم؛ اما به‌لحاظ وقوع، پریودیک و توطئه‌گونه برای بقای بورژوازی نیست. به‌بیان دیگر، موضوع انتخابات حقه‌بازی سیاسی است؛ و موضوع این حقه‌بازیِ انتخاباتی در مقابل توده‌های مردم (و به‌ویژه در مقابل مردم کارگر و زحمت‌کش) چیزی جز فریبِ ایدئولوژیک آن‌ها نیست،

کوبا ـ مشاهده‌ای از درون

درباره‌ی این گفتگوی مکتوب: نوشته‌ی حاضر متن ویرایش شده‌ی گفتگویی است‌که عباس فرد و سارا طاهری در باره‌ی مشاهدات سارا در ‌کوبا باهم داشته‌اند. بدین‌ترتیب که گفتگو ابتدا توسط پویان ضبط گردیده، بعد توسط عباس و پویان مکتوب شده، و بالاخره این متنِ مکتوب توسط عباس فرد ویرایش، و نهایتاً توسط سارا طاهری کنترل، اصلاح و تکمیل شده است. تصاویری که رفیق سارا از کوبا می‌پردازد، اساساً روی جنبه‌های مثبت این جامعه، این مردم و این مدیریت اجتماعی متمرکز شده است. 

آیا دونالد ترامپ آخرین پاانداز سرمایه‌داری انتخاباتی آمریکاست؟

آیا نام دونالد ترامپ به‌گونه‌ای دیگر به‌کتاب‌های تاریخی وارد می‌شود: به‌عنوان آخرین رئیس جمهوری که از پسِ نمایش انتخاباتاتی به‌اصطلاح آزاد برگزیده شد؟ گرچه وقوع چنین رویدادی بعید می‌نماید؛ ...به‌هرروی، آن‌چه قطعیت دارد، گسترش جنگ‌های منطقه‌ای است؛ که به‌نوبه‌خود عصیان درونی و سرکوب را افزایش می‌دهد. نتیجه این‌که در آینده‌ی نزدیک شاهد بربریت و توحش بورژوایی بیش‌تر و خصوصاً از نوع آمریکایی آن (در درون و بیرون آمریکا) خواهیم بود. 

کارگران جهان بروید فعال کارگری شوید!!!

بگذارید خلاصه کنم. همه این‌ها را نوشتم تا بگویم که عیال و فرزندانم مدام بابت باجناقم و خانواده‌اش به‌من سرکوفت می‌زنند. چند روز پیش بود که دختر کوچکم یکباره برگشت و از من پرسید: بابایی تو چرا خودت از خودت دفاع نمی‌کنی؟!!! جوابی نداشتم. عیالم هم مدام راه می‌رود و می‌گوید: توی بی‌عرضه هم اگه فعال کارگری شده بودی الان هشتمون گرو نهمون نبود، یه نیگا به‌علیرضا بکن!!! برای عیالم هم جوابی ندارم. یا بهتر است بگویم فعلا جوابی ندارم!!

و اما قصه‌گوی دروغ‌پرداز!؟

خالد در رمان همسایه‌ها که حدوداً 16 سال دارد و هم‌سن و سال «رفیق» علی در «هسته‌ی تلخ» است، با بلور خانم (زنِ امان آقای قهوه‌چی که نزد او مشغول به‌کار است) اولین رابطه‌ی جنسی زندگی‌اش را تجربه می‌کند. این رابطه‌ که در بیداری و نه در خواب واقع می‌شود، به‌لحاظ بعضی از جنبه‌های خیال‌پردازانه و انتزاعی به‌خواب «رفیق» علی و فریده شباهت دارد. تفاوت در این است‌که خالد از این تجربه گذر می‌کند تا به‌عرصه‌ی مبارزه‌ی سیاسی و طبقاتی وارد شود؛ اما «رفیق» علی...