نام مرا تمام جهان می‌داند: کارگرم

کاری از کارگاه هنر و ادبیات کارگری

کلام: آذر

متن: هیچ کس و همه کس

موسیقی و تنظیم: رامین

سرگذشت 8 زن در روند انقلاب روسیه

گرچه هرچه توان تکنولوژیک بشر فراتر می‌رود، برابری زنان با مردان شباهت‌های فیزیکی بیش‌تری هم پیدا می‌کند؛ اما اساس برابری زنان و مردان را باید در تبادل انسانی‌ـ‌ارزشی سنجید. به‌ این معنا که توان زن‌ها در رفع نیازی‌های بشری، فراتر از شکلی که تحقق توان آن‌ها در محدوده‌ی اندامی‌شان به‌خود می‌گیرد، دارای همان ارزشی است که مردها متناسب با ساختمان اندامی خود در توان دارند.

زلزله‌ی کرمانشاه، ستیز جناح‌ها و جای‌گاه چپِ آکسیونیست!؟

فرض کنیم که فضای سیاسی حاکم برجامعه اجازه‌ی شکل‌گیری تشکل‌های کارگری و تعاونی‌های نظارتی و غیرنظارتیِ مردمی را در چارجوب قانون اساسی همین نظام می‌داد؛ در این صورت مفروض: اولاً‌ـ خریداران مسکن مهر با ایجاد تعاونی‌های نظارتیْ این امکان را پیدا می‌کردند که برکیفیت ساخت و ساز و قیمت تمام شده‌ی خانه‌های خود نظارت داشته باشند و در جهت بهبود وارزان‌تر شدن آن بکوشند، وبه‌ویژه روی ایجاد زیرساخت‌های لازمِ شهری اصرار کنند؛ و درنتیجه، به‌واسطه‌ی وقوع زلزله آسیب کم‌تری ببینند.

پیرامون رابطه خودسازمان‌یابی طبقه کارگر با حزب پیش‌گام

  جدل او با لنین به‌نشر کتاب «وظایف سیاسی ما» در سال 1904 انجامید که قبل از هرچیز به‌خاطر پاراگرافی مشهور شده است که برای تحول بعدی حزب کمونیست روسیه و تاریخ روسیه شوروی اهمیتی اساسی و پیش‌گویانه داشت: «این روش ما در سیاست داخلی حزب به‌وضعی منتهی خواهد شد که رهبری حزب جای‌گزین حزب و پس از آن کمیته‌ی مرکزی جای‌گزین رهبری حزب می‌شود و سرانجام یک دیکتاتور خود را جای‌گزین کمیته‌ی مرکزی می‌کند و وضعی را به‌وجود می‌آورد که کمیته‌های حزبی بدون مشارکت توده‌های مردم هر دَم سیاست‌های خود را تغییر می‌دهند».

از اکتبر سرخ تا اصلاح‌طلبی سبز آقای مالجو

گرچه نقد و بررسی هرنوشته‌ای درباره‌ی یک واقعه‌ی تاریخی هنگامی به‌حقیقت معنایی خود دست می‌یابد که در مطابقت با تحقیقات مکتوب و اسناد معتبر تاریخی انجام شود، و گرچه چنین مطابقتی در رابطه با انقلاب اکتبر (که خطِ سرخِ فاصلی در تاریخ نوع بشر است) از اهمیت بسیار بیش‌تری برخوردار است؛ اما ازآن‌جاکه هدف آقای مالجو از نوشته‌ی «انقلاب اکتبر: یک گام به پیش، دو گام به پس» نه بررسیِ تاریخی، که اساساً نظریه‌پردازی و نشان دادن راه‌کارهای سیاسی است.

آینده مارکسیسم

شک‌گرایی مارکس و مارکسیسم لاهوتی و هیچ‌گرایانه نیست، بلکه تردیدی سازنده و مثبت است که به‌دست‌آوردهای علمی توجه دارد و آن‌ها را به‌رسمیت می‌شناسد؛ و افزون براین، تلاشِ دایمی برای گسترش این دست‌آوردها را می‌ستاید. بنابراین، مارکسیسم به‌عنوان علمِ جامعه، علم انقلاب و ابزار توضیح علمی روندهای عام تاریخی، تنها یک روش نیست، بلکه نتیجه‌ی فعلی کاربُرد این روش در عرصه‌ای از مسائل اساسی تاریخ بشر نیز ھست.

«اتحادیه مستقل کارگران ایران» از تخیل تا شایعه

آگاهی که در فعلیت و اراده‌مندی اجتماعی خویش معذب می‌گردد؛ و چنان‌چه به‌واسطه عدم پیوند با مبارزات کارگری به‌خودستیزی و الگوسازی کشیده نشود، تنها مقدمه یا پیش‌نهاده‌‌ی خودآگاهی است. این پیش‌نهاده در ترکیب با ذات مبارزاتی کارگرانْ آغازگاه پروسه‌ی خودآگاهی انقلابی است که معمولاً با «آگاهی» یک‌سان فرض می‌شود. بنابراین، روشن‌فکر انقلابی به‌شخصی اطلاق می‌شود که در مقام «آموزگار» با کارگران بیامیزد تا با نفی موجودیت تک‌ساحتی‌اش، خویشتن را به‌عنوان انسانی نوعی بازبیافریند.

ملاحظاتی درباره تاریخ انترناسیونال اول

آن‌چه در نشست بامدادی روز ۶ سپتامبر ۱۸۷۲ در کنگره‌ی انترناسیونال گذشت، آخرین پرده‌ای بود که به‌روی صحنه رفت. در میان حیرت حاضران، انگلس از جا برخاست و پیش‌نهاد کرد که شورای کل در سال‌های ۱۸۷۲ و ۱۸۷۳ در نیویورک مستقر شود و ترکیب آن نیز توسط اعضای فدراسیون همان‌جا انتخاب شود. بدین‌سان، مارکس و سایر بنیادگذاران انترناسیونال دیگر نمی‌توانستند عضو مرکزیت تشکیلات باشند و به‌جای آن‌ها کسان دیگری این وظیفه را به‌عهده می‌گرفتند که هنوز شناخته نبودند.

بیانیه كانون تحقیق سوسیالیستی ـ کردستان (پیرامون مضحکه‌ی رفراندوم در کردستان)

با توجه به‌شرایطی که امروز در خاورمیانه حاکم است، این سبک از رفراندوم در سایه‌ حاکمیت دولت اقلیم را، راه‌کار نمی‌دانیم و بر این باوریم که باعث برجسته‌تر شدن هرچه بیش‌تر مشکلات بین ملیت‌های موجود در عراق می‌شود، هم‌چنان مانع اتحاد است در صفوف طبقه‌ی کارگر و ویران شدن هرچه بیش‌تر کیفت زندگی. چنین رفراندومی دیوارهای دمکراسی را تنگ‌تر کرده و قدرت سرکوبِ احزاب حاکم و اعمال دیکتاتوری را بیش‌تر می‌کند. و این تنها سودیست که در جیب قدرت‌های امپریالیست جهانی و منطقه‌ای می‌رود.

اقدامات کارگری در مارس 1921ـ آلمان

بلشویک‌ها براین باور بودند که انقلاب آن‌ها تنها می‌تواند پیش درآمدِ [انقلابات دیگر] باشد: مشکلات موجود در روسیه تنها در سطح جهانی قابل حل است، و در این اثنا، میدان جنگِ تعیین‌کننده آلمان خواهد بود؛ یعنی جایی که بورژوازی پس از نوامبر 1918 بقای خود را مدیون اتحاد میانِ افسران ارتش، سوسیال دموکرات‌ها و اتحادیه‌های کارگری ـ‌در مقابله با شوراهای کارگری‌ـ بود. قاتلانی که توسط گوستاو نسکه‌ی سوسیالیست به‌کار گمارده شده بودند، در دورِ اول نبرد پیروز شدند...

درباره‌ی چیستی، چگونگی و مفهوم زمان

بگذارید مثال را مشخص‌تر کنیم: فرض کنیم سازمان‌دهی یک حزب ضروری است، طبعاً چنین ضرورتی تابع ذات تغییراتی است که ایجاد حزب را به‌عنوان یک رویداد تاریخی میسر می‌سازد. اما از طرفی، ضرورت یک رویداد به‌زمان ماهوی آن نیز مربوط است. مثلاً در چه مدتی این حزب باید سامان بگیرد، دیر کردن چنین امری ممکن است آن را از ضرورت تهی کند و حتی زودرسی آن نیز ممکن است فاجعه‌انگیز باشد. اگر ساختن یک حزب زمانی انجام شود که کارکردهای اجتماعی آن بی‌اعتبار باشند، حزب بلافاصله ازهم خواهد پاشید.

دولت جنگ [یا دموکراسی آمریکایی]

مقدمه مترجم: جان بلامی فاستر در نوشتۀ حاضر، در سه بخش متفاوت «جنگ» و تأثیر آن بر روابط اجتماعی در ایالات متحده را مورد بررسی قرار می‌دهد. بخش اول مقاله با عنوان «دولت جنگ»، فاکت‌های تاریخی ایجاد ساختار یک دولت جنگی در آمریکا را می‌شمارد. صرف بیان این فاکت‌ها برای دست‌یابی به یک تحلیل مارکسیستی کافی نیستند (چنین توقعی هم نداریم) اما همین فاکت‌های تاریخی، ضمن ارائۀ تصویری عمومی از حرکت سیاسی ایالات متحده پس از جنگ جهانی دوم به‌کشوری که بدون جنگ قادر به گذران اموراتش نیست؛ دست‌یابی به‌چنین تحلیلی را آسان‌تر می‌کنند. 

درباره‌ی جنبش کارگری در سوئد

   یکی از اتفاقات مهم  تاریخ جنبش کارگری سوئد که بسیار مورد بحث و گفتگو بوده و هنوز هم هست، واقعه‌ی اودالن است. تاریخ‌نویسان و محققان زیادی در این مورد نوشته‌اند. اشعار و سرودهای فراوانی در باره‌ی این واقعه سروده شده و فیلم‌های بسیاری به‌آن پرداخته‌اند. از سال 1930 کارگران کارخانه سولفات در شمال سوئد با کارفرما علیه کاهش دستمزدها بحث و جدل داشتند، اما به‌نتیجه‌ای نرسیدند.

در مقابله با لجن‌پراکنی‌های ضدکارگری

انگیزه‌ی اصلی نگارش این یادداشت اساساً عاطفی است. عاطفه‌ای که ناگزیر طبقاتی و رفیقانه است. این درست که عاطفه به‌هرصورت عطف به‌منطق و پایه منطق نیز موضع و موقع تاریخی‌ـ‌اجتماعی‌ـ‌طبقاتی‌ و نیز سنی‌ـ‌جنسی افراد است؛ اما من علی‌رغم اختلافاتی که در زمینه پراتیک طبقاتی با یداله داشتم، او را دوست داشتم و هتک حرمت او را تا اندازه‌ی زیادی هتک حرمت خودم می‌دانم. بنابراین، انگیزه‌ی اصلی در نگارش این یادداشت دفاع از حرمت انسانی و طبقاتی یداله خسروشاهی است که به‌نوعی هتک حرمت انسانی و طبقاتی خود من نیز به‌حساب می‌آید.

چند کارگر می‌شناسید که خواهان انقلاب سوسیالیستی باشند؟

بدین‌ترتیب، در پاسخ به‌‌کسانی که سؤال می‌کنند که آیا آگاهی سیاسی و طبقاتی از بیرون به‌طبقه‌ی کارگر وارد می‌شود؟ می‌توان چنین پاسخ داد که اگر به‌اندازه‌ی چند میلیمتر از نگاه اسکولاستیک به‌جهان فاصله بگیرید، به‌سادگی درمی‌یابید که «بیرونِ» بدون «درون» صرفاً یک انتزاع میان‌تهی است؛ و حقیقت این است ‌که آگاهی سیاسی و طبقاتی در دیالکتیک لاینفک درون و بیرون شکل می‌گیرد که عامل عمده‌ی این رابطه (درست مثل همه‌ی مجموعه‌های این‌چنین) «درون» است.

«تعدیل ساختاری» یا «تولید بارآوری تولید»

سه برابر شدن لیست‌های انتظار بیماران برای دسترسی به‌دکتر و بخش‌های تخصصی، برخوردهای خشن با بیماران که قبلاً سابقه نداشت، کاهش تقریباً 50 درصدی پرستارها، افزایش توقع «تمکینِ» دکترها از پرستارها (که عموماً زن هستند) و مسائلی از این قبیل نشان‌دهنده‌ی این است‌که آن‌چه در مورد کارکنان داروخانه‌ها اِعمال شده، تصادفی و استثنایی نیست. حقیقت این است که این روندی عمومی، سرمایه‌دارانه و جهانی است.

نظریه عمومی حقوق و مارکسیسم

«جامعه به‌عنوان یک کُل» تنها در تخیل این قضات وجود دارد. در واقع، با طبقاتی با منافع متضاد و در ستیز با یکدیگر سروکار دارند. هردستگاه تاریخیِ سیاستِ مجازاتْ مُهر منافع طبقاتی خودرا برپیشانی دارد، و مربوط به‌طبقه‌ای است که آن را متحقق ساخته است. ارباب فئودالْ روستاییانِ سرکش و ساکنان شهری را که برضد قدرت او قیام کرده‌اند، اعدام می‌کند. شهرهای وحدت‌یافته، شوالیه‌های راهزن را به‌دار آویختند و قلعه‌های‌شان را ویران کردند.

آ. کولنتای - اپوزیسیون کارگری

ترجمه‌ی نوشته‌ی کولنتای (که قبل از کنگره‌ی دهم منتشر شد و چندی بعد با سانسور و توقیف مواجه شد)، همراه با نقل مطالبی نسبتاً طولانی از «تاریخ روسیه‌ی شوروی ـ انقلاب بلشویکی»، اثر ای. اچ. کار. (ترجمه‌ی نجف دریابندری)، نقل بخشی از نامه‌ی لنین به‌کنگره‌ی دوازدهم به‌عنوان پیوست و نیز نکاتی که در این مقدمه به‌آن اشاره می‌شود ـ‌همگی‌ـ را باید به‌عنوان گام بسیار کوچکی در راستای ایجاد زمینه برای درک آرمانی، پراتیک و استراتژیکِ مسئله‌ی دیکتاتوری پرولتاریا (به‌مثابه‌ی تاکتیک الزامیِ استراتژی رهایی نوع انسان) دریافت کرد. 

«انتقاد» به‌مثابه‌ی بازتولید انقلابیِ هستیِ انسانی

ازآن‌جاکه انتقادکردن و انتقادپذیرفتن در هررابطه‌ای ظرافت و آگاهی ویژه‌ای می‌طلبد؛ ازاین‌رو، ضروری است که در تدارک سازمان‌یایی کمونیستی طبقه‌ی کارگر (برای کارگران و دیگر نیروھای هم‌سو با این طبقه‌) این فرصت و امکان را فراهم آورد که آن‌ها با طرح مسائل انتقادى و نیز نقدِ انتقادات ناصحیح‌شان این مهارت هنرمندانه را به‌درستی بیاموزند.به‌طورکلی، تدارک سازمان‌یابی کارگران در راستای انقلاب سوسیالیستی و رهایی انسان، روندی است که بدون آموزش دیالکتیک رفیقانه‌ی انتقاد  به‌سیاست‌گرایی و قدرت‌طلبی و ستیزهای قشری‌ـ‌گروهی می‌چرخد.

آنتونیو نگری ـ امپراتوری / محدودیت‌های نظری و عملی آتونومیست‌ها

اگر تردیدی هم در این باره وجود داشت كه جنبش ضدسرمایه‌داری بیان‌گر تجدیدحیات چپ در پهنه‌ی جهانی است، با تظاهرات گسترده علیه اجلاس سران «گروه هشت» در بیست‌و‌یكم ژوئن 2001 در جنوآ Genua، این تردید مسلماً از میان برداشته شد...جوانی، اعتماد به‌نفس و مبارزه‌جوییِ تظاهركنندگان گواه روشنی بود كه چپِ ایتالیا پس از  نزدیك به‌یك ‌ربع قرن شكست و ناامیدی، در حال تجدیدحیات است. 

نگاهی به‌سال 1917 ـ پس از فروپاشی شوروی

‌انقلاب روسیه را ـ‌امروزه‌ـ به‌عنوان رویدادی نگاه می‌کنم که در مرکز راستین رویدادهای قرن بیستم قرار دارد؛ چراکه میلیون‌ها نفر از مردم [کارگر و زحمت‌کش] را به‌صحنه‌ی تاریخ آورد تا به‌گونه‌ای به‌دنبال تغییر شرایط زندگی خود باشند که پیش از این هیچ واقعه‌ای قادر به‌آن نبوده است. با وجود این، به‌بسیاری از فرضیات ایدئولوژیکی که در این‌جا نام بردم، و به‌ویژه فرضیاتِ بلشویکی را ـ‌دیگر‌ـ باور ندارم. 

در مقابله با فاجعه‌ی درحال گسترش سوریه و جهان چه باید کرد؟

سوریه را شیمیایی کردند تا ژورنالیست‌های مزدور با بزرگ‌نمایی این فاجعه، ضمن این‌که مرگ ده‌ها ‌هزار کودکی را که به‌وساطت انباشت سرمایه‌های غربی و شرقی در اطراف و اکناف جهان از گرسنگی و بیماری زجرکش می‌شوند، لاپوشانی ‌کنند و درعین‌حال نمایشی را به‌پرده‌ی مدیای بورژوازی غرب بدوزند تا بی‌عاطفگی سیاسی و انسانی در میان توده‌های وسیع مردمی را که هویت طبقاتی خودرا نیز انکار کرده‌اند، به‌‌گونه‌ای به‌حرکت درآورند...

هزارتوی تعیین دستمزد در آینه هزارتوی چپ‌‌های منفرد و «متشکل»

واقعیت این است که کُنه و عمق طرح و مطالبه‌ی نسبت درآمدهاْ ضدسندیکایی، سرنگونی‌طلبانه‌ و فراطبقاتی است. این بیماریِ همه‌ی چپ‌هایی است که با جاخوش کردن در اروپا و آمریکا و چسبیدن به‌رفاه نسبی این جوامع، درعین‌حال خواهان سرنگونی دولت جمهوری اسلامی نیز هستند. حتی اگر چنین سرنگونی‌ای شدنی باشد، به‌دلیل این‌که فاقد آلترناتیو طبقاتی و تاریخی است، ذاتاً بورژوایی است. 

در فراداشت صدوسی و یکمین سال درگذشت کارل مارکس

مارکسیسم، پرچم شورش بشریت تحت استثمار و ستم علیه نظام ازخودبیگانه و ضدانسانی سرمایه‌داری است. مارکسیسم، بازتاب آگاهانه‌ی موجودیت نظام کنونی در جنبش برای سوسیالیسم است... در فراز و نشیب تکامل تاریخی مارکسیسم، جریانات استالینیستی، مائویستی و ارتدوکس‌های  سوسیال دموکرات و نظایر آنْ پدیدار شدند که نه تنها عمل‌کردشان بر سوسیالیسم مارکسی استوار نبود، بلکه برعکس با تغییر انقلابی‌ـ‌پرولتاریایی سرمایه‌داری به‌سوسیالیسم نیز هیچ‌گونه پیوندی نداشتند.

کارگران روسیه و حزب بلشویکِ در قدرت

هدف از ترجمه و انتشار این مقاله و هم‌چنین ترجمه‌ کتاب The Russian Revolution in Retreat, 1920-24 اساساً تحقیقاتی و پراتیک است. بنابراین، هم‌چنان‌که ما ـ‌خود‌ـ چنین نکرده‌ایم، از خواننده‌ی این مقاله نیز نمی‌خواهیم که همه‌ ویا حتی بحشی از نظرات و قضاوت‌های سیمون پیرانی در باره‌ی انقلاب اکتبر را بپذیرد. اما نمی‌توان خود را مارکسیست و فعال کمونیستِ جنبش کارگری نامید؛ و در کنار دیگر فعالیت‌های لازم، به‌ضرورت بازبینیِ انقلاب اکتبر ـ‌نیز‌ـ نپرداخت. 

۸ مارس برآمده از یک آرمان طبقاتی یا آیین فراطبقاتی

توضیح نویسنده:

این مقاله‌ی ویرایش دیگری از مقاله‌ای است‌که برای اولین‌بار در نشریه «جنس دوم»، در اسنفد 1379 منتشر شد. آن‌چه در «جنس دوم» چاپ شد،  در واقع خلاصه‌ی مقاله‌ی جامع‌تری بود که در خردادماه 1380 (ژوئن 2001) در گاهنامه‌ی کمون، شماره‌ی 20، به‌چاپ رسید. انتشار ویرایش دیگری از این مقاله را به‌این دلیل لازم دیدم که جنبش کارگری، علی‌رغم تحولات کمّی، هنوز به‌تغییرات جدی و قابل توصیف به‌تغییرات کیفی دست نیافته است؛

«فروشنده»ی اصغر فرهادی برعلیه «مرگ فروشنده»ی آرتور میلر

آیا آدمی مثل فرهادی که خیلی‌ها می‌گویند به‌جزییات توجه ویژ‌ه‌ای دارد و همین فیلم «فروشنده» هم مملو از جزئیات سرگرم‌کننده است، این پیرمرد را (که به‌لحاظ طبقاتی جزیی از زحمت‌کشان متحد طبقه‌ی کارگرِ فروشنده‌ی نیروی‌کار و تولیدکننده‌ی ارزش اضافی است) تصادفی انتخاب کرده تا کنش و واکنش‌های زنِ مورد تجاوزی از طبقه‌ی متوسط در جامعه‌ای مردسالار و سنتی را نشان بدهد؟

در تدارک دروغ (قسمت دوم)

ادبیات چپ، کلامی گیرا و خواندنی نیست. مانند زنجیره‌ای است حیران و نابهنجار از واژگانی که از شانۀ هم با سماجت آویزان شده‌اند و هر کدام با واژۀ پیشین سر دعوا دارند. نوشته‌هائی که گویا دچار قولنج روده‌اند و در هر جمله‌ای که فرومی‌رود، در جستجوی نبات‌اند و چون برمی‌آید، در تکان‌های ممات؛ و با استیصال در جستجوی داروی روان‌کننده، جعبۀ داروی لغت‌نامۀ فارسی را زیر و رو می‌کنند.